Inspiratie & Nieuws

Hoe de studeerkaartjes je leerlingen helpen bij effectief studeren

Geschreven door Bram Faems | november 28, 2023
Doordacht digitaal, dat betekent alle mogelijkheden van de laptop maximaal inzetten in de klas. De studeerkaartjes vervangen vanaf september 2023 de voormalige studeergids. Deze tool helpt leerlingen om studeervragen, begrippen en woordenschat bij elk traject te memoriseren. En dat zonder het platform te moeten verlaten, zodat ze reclamevrij en gefocust kunnen oefenen.

Flashcards zetten kennis vast in het langetermijngeheugen 

Bij elk leertraject zien jij én je leerlingen de doelstellingen van die les of lessenreeks. Die doelstellingen gaan verder dan het puur reproduceren van de aangeboden leerstof. In de trajecten werken we aan kennis en vaardigheden die leerlingen moeten kunnen toepassen, analyseren en creatief inzetten.  

De eerste belangrijke stap in het verwerven van kennis en vaardigheden is die goed verankeren in het langetermijngeheugen. Alleen zo kan die op het juiste moment opgehaald worden om gebruikt te worden.  

De wetenschap is het erover eens: leerstof regelmatig ‘drillen’ met flashcards is een zeer geschikte manier om kennis vast te zetten. 

 

Het verschil tussen studeervragen, begrippen en woordenschat 

Leerlingen zien het verschil tussen de drie soorten studeerkaartjes. 

Bij studeervragen verwachten we dat leerlingen de leerinhouden begrijpen en kunnen uitleggen in eigen woorden. Het is als het ware een eerste stap richting het analyseren en toepassen van kennis. 

Bij begrippen is die ruimte voor eigen interpretatie er niet: die moeten leerlingen quasi letterlijk kunnen herhalen omdat de exacte betekenis belangrijk is.

Tot slot zijn er voor de taalvakken woordenschatkaartjes die leerlingen moeten kunnen uitleggen en eventueel vertalen voor vreemdetalenonderwijs.  

 

Studeerkaartjes gebruiken als verwerking of (her)activering van voorkennis, thuis of in de klas

Digitaal werken geeft jou en je leerlingen de mogelijkheid om tijds- en plaatsonafhankelijk te onderwijzen en leren.  

Je kan de studeerkaartjes op de volgende manieren gebruiken: 

  • geef leerlingen aan het einde van de les tijd om zelfstandig te trainen om nieuwe leerstof te oefenen; 
  • laat leerlingen zichzelf thuis toetsen, door het antwoord te noteren op een blad papier (en haal al dan niet de papieren op na hun training); 
  • geef leerlingen de opdracht om thuis de kaartjes te trainen (laat ze een screenshot van hun eindscherm doorsturen ter controle); 
  • start een les met nieuwe leerinhoud, met vijf minuten trainen van de inhoud uit de vorige les. 

Zet jij de studeerkaartjes nog op een andere manier in? Stuur dan jouw werkwijze naar ons. We vullen dan deze voorbeeldenlijst aan. 

 

De strijd tegen de vergeetcurve 

De naam Ebbinghaus doet wellicht een belletje rinkelen. Of ben je hem … vergeten?  

Ebbinghaus beschreef in 1885 hoe we quasi alle informatie na een week weer helemaal kwijt zijn. Gewoonweg vergeten.  

Maar hij had ook goed nieuws: door informatie een aantal keer opnieuw op te halen kunnen we dat vergeten bestrijden. Bij elke herhaling onthou je meer informatie. Vandaar dat technieken zoals gespreid studeren van nieuwe leerstof (spaced practice) door wetenschappers naar voor geschoven worden om vergeten tegen te gaan. 

 

Een eerste, maar belangrijke stap in het leren leren 

Alle leerlingen hebben gratis toegang tot onze methode Leren leren. In leertraject 1.6.3 ‘Studietrainer: tools voor effectief studeren’ komen leerlingen te weten wat de studeerkaartjes voor hen betekenen. Maar ze leren ook dat andere technieken (bv. een mindmap of samenvatting maken) meer geschikt zijn voor het leggen van verbanden tussen leerstof, want studeren is meer dan memoriseren alleen.  

Wij raden aan om bij de start van het schooljaar, samen met je leerlingen het gebruik van de studietrainer uit te leggen. Maar het is ook aan te bevelen om de juiste ‘plaats’ van de studeerkaartjes binnen het geheel van studeertechnieken herhaaldelijk toe te lichten bij de start van het schooljaar en in aanloop naar de examens. 

 

Concreet aan de slag met de studietrainer 

Hieronder volgt de uitleg, zoals die ook vermeld staat in de 'training voor leerlingen'.  

 

Studeerkaartjes overzicht 

Op het tabblad 'studeren' vind je een overzicht van de studeerkaartjes bij het leertraject. De kaartjes zijn helder opgedeeld tussen studeervragen, begrippen en woordenschat.  

Wanneer je klikt op een kaartje kun je de voor- en achterkant bekijken.

Onder elk kaartje zie je hoe vaak je het kaartje bekeek (naast het oogje) en hoe vaak je het als juist markeerde (naast het vinkje).  

Naarmate je oefent, merk je dat sommige kaartjes in de rechter-onderhoek een groen vinkje krijgen. Dat zijn kaartjes die je tijdens je trainingen drie keer na elkaar markeerde als juist. Die kaartjes worden beschouwd als gekend. 

 

Een training instellen 

Rechts onderaan de pagina staat een oranje knop ‘trainen’. Met een klik op die knop verschijnen keuze-opties voor de trainingssessie.  

Trainen kan van voorkant naar achterkant, of omgekeerd.  

 

Starten met het antwoord is iets eenvoudiger. Dat is een goede eerste stap om de nieuwe leerstof te ‘herkennen’.  Het is uiteraard de bedoeling dat je met de voorkant kan starten en oefent op het onthouden van die leerstof. Vervolgens kan je kiezen welke types kaartjes opgenomen moeten worden in de training. 

Standaard zal je alleen de kaartjes zien die nog niet gemarkeerd zijn als gekend. Kaartjes die je m.a.w. nog niet drie keer na elkaar markeerde als ‘juist’. Je kan ook kiezen om alle kaartjes te trainen. Met die optie kan je ook alle gekende kaartjes weer ongekend maken. Vink deze optie aan om bij een overzichtstoets of examen alle kaartjes opnieuw vast te zetten. 

 

Trainen 

Je ziet nu een eerste, willekeurig kaartje. We tonen kaartjes in willekeurige volgorde zodat je elke keer weer goed moet nadenken. We voorkomen zo dat je de kaartjes enkel in een bepaalde volgorde kent.  

Met de knop ‘omdraaien’, zie je de andere kant van het kaartje nadat je zelf eerst de oplossing voor jezelf bedacht of opschreef. Had je het antwoord juist opgehaald uit je geheugen, of juist opgeschreven? Klik dan op ‘had ik juist’. Als meer inoefening nodig is, dan klik je op ‘later opnieuw’.  

 

 

Wees eerlijk met jezelf. Je helpt jezelf niet, door een antwoord dat je nog niet kent tóch goed te keuren. Want zo krijg je een fout beeld van je eigen kennis. 

Je ziet onmiddellijk een volgend kaartje om te oefenen. 

Een trainingsessie gaat zolang door als jij dat wil. Bovenaan rechts op de pagina staat een stopknop om de sessie te beëindigen. Het eindscherm toont je vooruitgang. Je ziet er onder andere hoe lang je oefende, hoeveel kaartjes je zag en hoeveel je er kent.