Onderwijs beroert de gemoederen. 2022 was een jaar met veel discussie en media-aandacht over de dalende onderwijskwaliteit, het lerarentekort, de vernietigde eindtermen … Je zou er wat moedeloos van worden. Al die focus op problemen doet vergeten wat de uitdagingen zijn die leerkrachten en directies elke dag tackelen en wat voor schitterend werk dat ze dagelijks leveren.
In 2023 zal de implementatie van de nieuwe eindtermen en leerplannen tweede en derde graad leerkrachten en directies heel veel energie en tijd kosten. De voorbije weken kregen we al heel wat vragen van leerkrachten over de Lernova lesmethodes derde graad. Zullen ze op tijd klaar zijn? Volgen ze perfect de nieuwe eindtermen en leerplannen? Wat met de leerplannen tweede graad? In deze blogpost willen we jullie graag informeren over de laatste stand van zaken. Onze collega Tim Synaeve, Uitgeefmanager bij educatieve uitgeverij Lernova formuleert enkele antwoorden op de vragen.
We gaan even terug naar 2021. Het Grondwettelijk Hof vernietigde in de zomer de nieuwe eindtermen van de tweede en derde graad secundair onderwijs. In het kader van de modernisering startten leerlingen in het derde leerjaar met de – ondertussen – verworpen eindtermen.
Terug naar de ontwerptafel dus voor de ontwikkelcommissies van de eindtermen. De door de overheid vastgelegde eindtermen leggen het minimum vast van wat leerlingen moeten kennen en kunnen (de minimumdoelen). De verschillende onderwijskoepels en schoolbesturen garanderen in de leerplannen dat die minimumdoelen aan bod komen in de klas. Leerplannen nemen extra doelen en inhouden op die onderwijskoepels en scholen belangrijk vinden in de vorming van leerlingen. Dus zonder nieuwe eindtermen kan er ook niet gestart worden met de ontwikkeling van de nieuwe leerplannen. En ook de ontwikkelaars van leermiddelen kunnen niet echt uit de startblokken schieten.
De datum waarop de nieuwe eindtermen en leerplannen in werking treden blijft de modernisering volgen. Dus op 1 september 2023 starten leerkrachten in het vijfde leerjaar met de nieuwe eindtermen en leerplannen. Met andere woorden: er is veel druk, veel haast en … veel stress bij alle betrokken partijen om eindtermen, leerplannen en leermiddelen op tijd klaar te krijgen.
De ontwikkelcommissies zijn aan het werken aan de eindtermen basisvorming (minimumdoelen algemene vorming) en de eindtermen specifieke vorming (specifieke minimumdoelen). Deze voorstellen moeten vervolgens gevalideerd worden door de valideringscommissie en worden – als alles goed loopt - voor de zomer door het Vlaams Parlement goedgekeurd.
Na validatie kunnen de eindtermen vrijgegeven worden. We hopen dat ze in de loop van de volgende maanden bekend gemaakt zullen worden, maar de exacte data zijn nog niet gecommuniceerd.
Belangrijk is dat 70% van de onderwijstijd bepaald wordt door de eindtermen en dat 30% van de onderwijstijd wordt ingevuld vanuit de leerplannen. Dat biedt de verschillende onderwijskoepels en schoolbesturen heel wat kansen om eigen accenten te leggen. De extra doelen kunnen enerzijds het ambitieniveau van een studierichting verhogen of anderzijds focussen op transversale sleutelcompetenties.
Naast de werking van de ontwikkel- en valideringscommissies voor de eindtermen zijn ook de leerplancommissies van de onderwijskoepels al volop bezig met het opstellen van de verschillende leerplannen voor zowel de basis- als specifieke vorming. In het voorjaar zullen ontwerpleerplannen beschikbaar zijn, eerst voor de algemene vorming en daarna voor de specifieke vorming.
Voor de doorstroom- en dubbele finaliteit verwachten we wijzigingen ten opzichte van de vernietigde eindtermen, maar geen verandering van koers; eerder een evolutie en geen revolutie. Ook voor de tweede graad komen er aangepaste leerplannen. We hopen en verwachten ook hier geen al te grote veranderingen.
De nieuwe leerplannen voor de tweede en de derde graad gaan in voege vanaf 1 september 2023 voor respectievelijk het derde en het vijfde jaar.
De pedagogische begeleiding van de verschillende onderwijskoepels zal de leerkrachten nog uitgebreid informeren over de implementatie van de nieuwe leerplannen.
Ook voor de auteurs en het uitgeefteam is het een boeiende uitdaging om digitale leermiddelen te ontwikkelen rekening houdend met de onzekerheden en het erg krappe tijdspad.
De ontwikkel- en leerplancommissies doen fantastisch werk en werken naarstig door. Onze uitgevers, projectcoördinatoren en auteurs werken al enkele maanden aan de eerste versies van de nieuwe lesmethodes voor de derde graad. In afwachting van de nieuwe eindtermen en leerplannen baseren we ons voorlopig op de huidige en vernietigde eindtermen, de bestaande leerplannen, de visiedocumenten en focussen we ons op het verderzetten van de doorgaande leerlijnen. Zo kunnen we tijdens het voorjaar snel schakelen om het materiaal verder klaar te stomen.
Naarmate er meer informatie beschikbaar is, kunnen we onze Digitale Methodes verfijnen en aanpassen. Snel materiaal updaten is een van de grote troeven van Digitale Methode. Zo zorgen we voor kwalitatieve methodes volgens de nieuwe eindtermen en leerplannen waarmee je zeker op 1 september 2023 aan de slag kunt gaan in de klas!
PS: Zin om als auteur mee te werken aan de nieuwe Digitale Methodes? Stuur dan een mailtje naar info@lernova.be. We zijn steeds op zoek naar enthousiaste en gedreven leerkrachten die een digitale versnelling hoger willen schakelen.