In onze doordachte lesmethodes wordt de lesinhoud met kwaliteitsvolle multimedia-elementen ondersteund. De interactieve oefeningen geven leerlingen eindeloze oefenkansen, maar uiteindelijk moet er ook gestudeerd worden. Dat proces ondersteunen we nu met digitaal noteren in alle fasen van het leerproces, want notities zijn hét startpunt van studeren.
In onderstaande video en artikel vertelt product owner Bram Faems waarom digitale notities zo’n krachtig element zijn in het studieproces voor leerlingen. Lees ook zeker het artikel voor nog meer duiding en wetenschappelijke bronnen.
Lernova is meer dan een digitaal alternatief voor traditionele leerboeken. Ons gebruiksvriendelijk platform versterkt het effect van effectieve didactiek, zodat leerlingen meetbare vooruitgang boeken.
Digitaal noteren is een uitstekend voorbeeld van technologie die een meerwaarde creëert in het leerproces.
Elke leerkracht herkent de meerwaarde van eigen aantekeningen in de les.
Met notities kunnen leerlingen:
In de wetenschappelijke literatuur wordt soms het onderscheid gemaakt tussen generatieve en niet-generatieve notities.
Onderzoekers Mueller en Oppenheimer geven aan dat het letterlijk overnemen van wat wordt gezegd niet gezien kan worden als 'actieve verwerking'. Het verbinden van inhoud en begrippen én het noteren van verbanden maakt noteren krachtig.
Goede notities hebben een positief effect op de hersenwerking:
Notities helpen om de cognitieve belasting te verlagen tijdens de les, en helpen verbanden op te halen bij het studeren.
Met pen en papier werken, dat heeft natuurlijk iets. Maar noteren op papier heeft een aantal nadelen:
| notities staan op een los blad of schriftje, weg van de inhoud of uit de 'flow' van een les; | |
| losse notities of schriftjes durven verloren te gaan en voor notities in de kantlijn van een werkboek is altijd nét te weinig plaats; | |
| handgeschreven notities zijn niet altijd leesbaar; | |
| schrijven gaat relatief traag wat het lestempo volgen bemoeilijkt; | |
| als leerkracht is het een onhaalbare administratieve klus om alle notities van alle leerlingen die je wil opvolgen in te kijken. |
Met digitaal noteren in Lernova behouden we de sterktes en vonden we oplossingen voor de problemen met handgeschreven notities.
Leerlingen nemen notities tijdens de les, vlak bij de inhoud en zonder de methode te moeten verlaten.
Verouderd onderzoek gaf aan dat handgeschreven notities zorgen voor beter memoriseren dan getypte notities. Vandaag bevestigen onderzoekers dat die stelling voorbijgestreefd is. Handgeschreven of getypte notities, dat doet er niet toe. Morehead, Dunlosky en Rawson (2014) maken in hun wetenschappelijke paper komaf met het idee dat de pen machtiger is dan het keyboard. Na de fase van studeren is er geen verschil tussen de toetsscores van leerlingen die noteerden met de hand (longhand), op een laptop of schrijftablet (eWriter).
Voyer, Ronis en Byers (2022) bekeken de resultaten van maar liefst 77 onderzoeken en concludeerden dat er geen verschil is tussen noteerwijze en leerresultaat.
Uiteraard blijven wetenschappers de verschillen onderzoeken. Met de kennis van vandaag is er dus geen enkele reden om digitaal noteren als minderwaardig te beschouwen.
Wat telt is het activeren van de hersenen van leerlingen én jouw begeleiding als leerkracht. Dat doe je door activerende denkvragen te stellen en de leerlingen te begeleiden in het proces van noteren. Leerlingen moeten notities leren maken die meer zijn dan een neerslag van wat je zegt. De notities moeten hen voorbereiden op de studeerfase.
Doordacht digitaal betekent ook: de wetenschap induiken om eventuele aandachtspunten bij digitaal noteren te ontdekken. Wetenschappers waarschuwen enerzijds voor afleiding tijdens de les door de introductie van een laptop. Anderzijds geven ze aan dat typen minder flexibel is dan tekenen op papier.
De teksteditor waarmee je in Lernova notities neemt, houden we bewust eenvoudig. Zo verliezen leerlingen zich niet in vrolijke kleurtjes en gekke afbeeldingen. We voorzien bijlagen bij de notities zodat leerlingen voldoende flexibiliteit hebben om verbanden te visualiseren. Wie liever tekent op papier of een mindmap in een digitale tool gebruikt, zal die in enkele klikken kunnen toevoegen (deze functie is beschikbaar tijdens het schooljaar 2023-2024).
Onderzoek (Siegel J., 2023) wijst op het risico van afleiding bij digitaal noteren. Hij refereert in de studie naar studenten in een aula die notities nemen bij een hoorcollege. Gelukkig anticipeerde Lernova daarop door het noteren in te bouwen als een tool in hun Lernova lesmethode. Leerlingen hoeven dus nooit een ander tabblad te openen dan dat van hun methode. Jij als leerkracht ziet bovendien in één blik wie meerdere browservensters heeft open staan.